Stado ptaków tworzące na niebie formację w kształcie litery "V" jest częstym widokiem. Do tej pory naukowcy zastanawiali się, z czego ta formacja wynika. Rozwiązanie zagadki, jak często w nauce bywa, przyszło przez przypadek, przy realizacji projektu o zupełnie innych celach.
Wszystko zaczęło się od ibisów grzywiastych. Te wędrowne ptaki niegdyś zamieszkiwały Europę, ale wyniosły się z niej z powodu nadmiernych polowań. Grupa austriackich przyrodników postanowiła sprowadzić ibisy z powrotem.
Sprawa nie była prosta, ponieważ migrujące ptaki musiały się ponownie nauczyć nawigowania po odpowiednich trasach. Żeby to osiągnąć, Austriacy podczepili do grupy sprowadzonych ibisów urządzenia monitorujące lot, w tym mierzące częstotliwość uderzeń skrzydłami, szybkość bicia serca etc. Ptaki miały lecieć po zadanej trasie, podążając za wyposażonym w światełko dronem.
Odczyty z aparatury pokazały, że lecąc stadem w formacji, ptaki uderzały skrzydłami rzadziej, a ich serca biły wolniej, niż kiedy latały samotnie. Formacja "V" musiała mieć więc coś wspólnego z oszczędzaniem energii. I miała - okazała się być bardzo złożonym systemem.
- Ptaki najwyraźniej są świadome pozycji swoich towarzyszy w stadzie i na tej podstawie ustawiają się w najlepszej możliwej pozycji - mówi dr Steven Portugal, jeden z naukowców prowadzących badania. Gdzie jest najlepsza możliwa pozycja? Tuż za ptakiem prowadzącym stado w okolicy końca jego skrzydła.
- Wynika to z tego, jak zachowuje się opływające lecącego ptaka powietrze. Pozycja w linii za prowadzącym ptakiem jest niekorzystna, ponieważ tam ruch jego skrzydeł generuje opadający strumień powietrza, który ściągałby kolejnego ptaka w dół. Przy końcówce skrzydła jednak strumień powietrza jest wznoszący, dlatego jego towarzysze po prawej i po lewej stronie mogą z niego skorzystać, wkładając w lot mniej wysiłku - wyjaśnia dr Portugal.
Odczyty pokazały też, że aby osiągnąć maksymalną ekonomię lotu, ptaki są w stanie synchronizować uderzenia skrzydłami.
Cały tekst: http://wyborcza.pl/1,75248,15296535,Zag ... z2qmWLml45
