SINHAYA

Od początku XX w. prowadzono tu wydobycie wapienia i wody technologicznej na potrzeby zakładów chemicznych Solvay. Po wojnie skala tych zabiegów wzrosła. Po zaprzestaniu eksploatacji w 1991 r., przyroda zaczęła naprawiać to, co człowiek zepsuł. Opuszczony kamieniołom zaczął wypełniać się wodą, tworząc akwen o powierzchni 12 ha i głębokości do 32 m. Zalew składa się z dwóch zbiorników, połączonych 25-metrowym przesmykiem. Ze skał górujących nad Zakrzówkiem widać piękną panoramę Krakowa.
[...]
... Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego zgłosił wniosek o utworzenie obszaru Natura 2000 Dębnicko-Tyniecki Obszar Łąkowy. Miałby on obejmować m.in. Zakrzówek, głównie ze względu na występowanie motyli modraszka telejusa i modraszka nausitous. W związku z wpisaniem tego obszaru na Shadow List, procedowanie planu zagospodarowania przestrzennego zostało zawieszone.
[...]
Przeciwko utworzeniu obszaru Natura 2000 konsekwentnie występowały władze Krakowa. Efektem było usunięcie terenu Zakrzówka przez Instytut Ochrony Przyrody PAN z mapy proponowanej ostoi. Smaczku dodaje historii to, że mapę proponowanej ostoi, mającej chronić modraszki, sporządzoną przez profesora entomologii, który ponad 20 lat zajmował się badaniem modraszków w tym rejonie, „poprawiła” magister botaniki.
[...]
W 2011 r., na zlecenie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Krakowie, dyrektor Instytutu Zoologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego, prof. dr hab. Dariusz Tarnawski wykonał „Ocenę dla rejonu Zakrzówka i zalecenia oraz wnioski na temat dalszego utrzymania szczególnie cennych siedlisk i gatunków na tym obszarze Krakowa”. Według profesora, nie ma w Europie żadnego innego dużego miasta, w którym 3 km od centrum znalazłaby się taka przyrodnicza i krajobrazowa perełka. Jednocześnie wskazuje, że rejonowi Zakrzówka najbardziej zagraża pobliska zabudowa, zarówno w obrębie cennych siedlisk przyrodniczych i stanowisk cennych gatunków roślin i zwierząt jak i w sąsiedztwie tych obszarów, ze względu na występowanie zbiorowisk podmokłych. Konkluzja brzmi: uważam, że zdecydowanie trzeba zadbać, by ten teren objąć jeszcze pełniejszą ochroną jako obszar Natura 2000.
[...]
Miasto to nie firma, krajobraz to nie rzecz!
Rzesza obrońców przyrody Zakrzówka powiększa się. Coraz więcej mieszkańców wykazuje zainteresowanie sprawą. Ostatnio do walki o zielony Zakrzówek włączyli się artyści: malarze, fotograficy i muzycy, organizując cykl happeningów i demonstracji przyciągających setki osób przebranych za motyle modraszki, które stały się symbolem walki o Zakrzówek.
[...]

Teren Zakrzówka jest miejscem występowania i rozrodu chronionych gatunków zwierząt i roślin oraz wysokich wartości krajobrazowych.

Występuje tu 12 gatunków roślin objętych ochroną gatunkową, w tym kosaciec syberyjski i sasanka łąkowa, wymienione w Polskiej Czerwonej Liście Roślin jako zagrożone wyginięciem.
[...]
Spośród zwierząt występujących na terenie Zakrzówka na szczególną uwagę zasługują:
- motyle: modraszek telejus i modraszek nausitous, objęte ochroną gatunkową, a także Dyrektywą Siedliskową oraz wymienione w Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce;
- trzmiele: ogrodowy, drzewny, szary i paskowany, zaliczane do gatunków zagrożonych w Polsce;
- 7 gatunków płazów objętych ochroną gatunkową, w tym liczna populacja traszki grzebieniastej – gatunku zagrożonego w skali Europy;
- gniewosz plamisty – wymieniony w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt;
- dzierzba gąsiorek – gatunek zagrożony w skali europejskiej;
- 24 gatunki ważek, w tym żagnica południowa – gatunek wymieniony w Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce;
- 8 nietoperzy objętych ochroną gatunkową, a także Dyrektywą Siedliskową – w tym mopek, znajdujący się na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce oraz na świecie.