W mikroskopijnym przybliżeniu wyglądają bardzo niepozornie, jednak w rzeczywistości te bezkręgowce są praktycznie niezniszczalne. Jako jedyne ziemskie stworzenia mogłyby przetrwać w kosmosie. Są bardziej odporne nawet od karaluchów, które powszechnie uważane są za zwierzęta, które mogą przetrwać prawie każdy kataklizm.
Niesporczaki (Tardigrada) to mikroorganizmy, które mają zaledwie 0,05–1,2 mm długości, kształt wałeczkowaty, słabo wyodrębnioną głowę oraz cztery pary nieczłonowanych tułowiowych odnóży zakończonych pazurkami lub przylgami. Ich ciało pokryte jest delikatnym oskórkiem, który ma często zgrubienia na grzbiecie i po bokach. Z natury są przezroczyste, a ewentualne zabarwienie świadczy o pokarmie, który przyjmują. Są bezkręgowcami zaliczanymi do pierwoustych. Żyją w środowiskach wodnych lub wilgotnych.
Nazwa niesporczaków pochodzi od włoskiego określenia „il Tardigrado”, co oznacza "wolno kroczący" i jest związane z charakterystycznym sposobem poruszania się tych mikroskopijnych bezkręgowców.
Niesporczaki posiadają imponujące zdolności, dzięki którym mogą uniknąć śmierci nawet w najbardziej ekstremalnych warunkach. W przypadku zagrożenia, pozbywają się 99 proc. wody i wchodzą w stan kryptobiozy – pozornej śmierci, w której zostają wstrzymane procesy metabolityczne. W takim „uśpieniu” mogą przebywać nawet kilkadziesiąt lat.
Niezwykła odporność
Są bardzo odporne na ekstremalne temperatury, przeżyją zarówno w zerze absolutnym, jak i w 150 st. C i przy wysokim ciśnieniu (do 6000 atmosfer). Niesporczaki wytrzymują również dawki promieniowania jonizującego 1000-krotnie przekraczające dawkę śmiertelną dla człowieka. Przetrwają nawet stan ekstremalnej suszy - mogą przeżyć aż 120 lat bez wody!
Jak niesporczak reaguje na alkohol? Absolutnie obojętnie – można zanurzyć go w alkoholu absolutnym i nic mu się nie stanie. Nie tylko taka próba jest mu niestraszna, bezkręgowiec wytrzyma zanurzenie w eterze, solance, wodorze, ciekłym helu i siarkowodorze.
W 2007 roku niesporczaki zostały poddane próbie przetrwania w kosmosie. Ingemar Jonsson z Uniwersytetu w Kristianstad w Szwecji poddawał niesporczaki działaniu próżni i promieniowania kosmicznego. Dzięki współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną, na pokładzie satelity Fonton-M3 umieszczono pojemnik zawierający 3 tysiące tych wyjątkowych bezkręgowców i wystrzelono go w przestrzeń kosmiczną, w której niesporczaki spędziły 20 dni. Zbiornik zaprojektowano tak, aby po wylądowaniu na orbicie, został automatycznie otworzony i pozwolił zwierzętom na wydostanie się do otwartej przestrzeni kosmicznej.
Okazało się, że są one całkowicie odporne na występujące w przestrzeni kosmicznej warunki, Przetrwały pomimo skrajnego odwodnienia i ciągłej ekspozycji na promieniowanie kosmiczne. Jedynie promieniowanie ultrafioletowe zaszkodziło mikroorganizmom, niemniej i tak kilka z nich przetrwało. Wyniki badań ukazały się na łamach pisma "Current Biology".
Umiejętność regeneracji DNA
Eksperyment doprowadził naukowców do odkrycia kolejnej zaskakującej umiejętności zwierząt. Okazało się, że prawdopodobnie potrafią one naprawić swoje uszkodzone DNA, co naukowcy mają zamiar wykorzystać w medycynie.
Badania przeprowadzone w 2012 roku przez japońskich naukowców dowiodły, że równie odporne na warunki ekstremalne są jaja niesporczaków. Pozbawione 70 proc. wody, przetrwały zarówno w temperaturze 196 st. C poniżej zera, jak i w plus 50 st. C. Pozostały nienaruszone nawet poddane promieniowaniu. Człowiek nie przeżyłby nawet jednego procenta dawki, na którą wystawiono jaja niesporczaków.
Aleksandra Sobocińska, WP.PL
Źródło
